Cơ hội xuất khẩu bưởi khi Australia hoàn tất đánh giá

Việc Bộ Nông nghiệp, Thủy sản và Lâm nghiệp Australia (DAFF) chính thức hoàn tất đánh giá rủi ro đối với quả bưởi Việt Nam là một tín hiệu tích cực cho ngành xuất khẩu nông sản. Không chỉ là thành quả sau nhiều năm nỗ lực đàm phán, sự kiện này còn mở ra cánh cửa lớn cho trái bưởi Việt thâm nhập vào một trong những thị trường khó tính nhất thế giới.

Australia công bố báo cáo đánh giá rủi ro cho quả bưởi Việt Nam

Theo thông báo từ Văn phòng SPS Việt Nam thuộc Bộ Nông nghiệp và Môi trường, DAFF vừa ban hành “Báo cáo cuối cùng về yêu cầu an toàn sinh học đối với quả bưởi tươi nhập khẩu từ Việt Nam”. Đây là bước cuối cùng trong tiến trình mở cửa thị trường Australia cho quả bưởi, sau khi hoàn tất quá trình phân tích và đánh giá toàn bộ chuỗi sản xuất – từ vùng trồng, thu hoạch, xử lý sau thu hoạch đến vận chuyển.

Việc Australia hoàn tất đánh giá cho thấy sản phẩm bưởi của Việt Nam đã đạt những tiêu chuẩn khắt khe về an toàn sinh học, tạo tiền đề để tiến tới xuất khẩu chính ngạch.

Những rào cản kỹ thuật và yêu cầu kiểm dịch cần lưu ý

Tuy cơ hội đã mở, nhưng để chính thức xuất khẩu bưởi sang Australia, các doanh nghiệp Việt Nam cần tuân thủ nghiêm ngặt các biện pháp kiểm dịch sinh học mà DAFF yêu cầu. Theo báo cáo, có 19 sinh vật gây hại được liệt kê cần có biện pháp kiểm soát, trong đó nổi bật là:

• Rầy chổng cánh châu Á (Diaphorina citri)
• Ruồi đục quả phương Đông (Bactrocera dorsalis)
• Rệp sáp và nhện đỏ

Đây đều là những dịch hại từng gây ảnh hưởng lớn đến ngành cây có múi tại nhiều quốc gia và có nguy cơ cao ảnh hưởng tới hệ sinh thái nông nghiệp bản địa của Australia.

Do đó, DAFF đề xuất áp dụng các biện pháp kiểm soát như:

1. Vùng trồng hoặc cơ sở sản xuất được công nhận không có dịch hại (PFA)
2. Xử lý bằng chiếu xạ hoặc Methyl bromide
3. Kiểm tra trực quan trước khi xuất khẩu
4. Riêng với bệnh loét cam (Citrus canker), doanh nghiệp cần áp dụng “Hệ thống tiếp cận” (systems approach) – tức là thực hiện tổng hợp các biện pháp kiểm soát từ vườn đến khâu xử lý sau thu hoạch.

Sự chuẩn bị kỹ lưỡng và minh bạch trong đánh giá

Một điểm đáng chú ý là quá trình xây dựng báo cáo của DAFF không chỉ dừng ở phân tích kỹ thuật nội bộ, mà còn tham khảo ý kiến từ 7 tổ chức và chuyên gia trong và ngoài Australia. Các nội dung phản hồi, cập nhật thông tin mới về dịch hại, vùng trồng, cũng như dữ liệu từ Việt Nam đều được tổng hợp và phản ánh trong bản báo cáo tháng 4/2025.

Điều này cho thấy mức độ nghiêm túc và minh bạch của cơ quan kiểm dịch Australia trong tiếp cận vấn đề, đồng thời là minh chứng cho thấy ngành nông nghiệp Việt Nam đang ngày càng chuyên nghiệp và hội nhập hơn trong việc tuân thủ các chuẩn mực quốc tế.

Một số quy định bổ sung theo từng bang của Australia

Tuy đã vượt qua rào cản kiểm dịch quốc gia, sản phẩm bưởi Việt Nam vẫn cần lưu ý một số quy định riêng theo từng bang. Chẳng hạn, các loài như rệp sáp và nhện đỏ là đối tượng kiểm dịch vùng tại Tây Australia. Điều đó có nghĩa là dù bưởi đã được phép nhập khẩu vào Australia, vẫn sẽ có thêm yêu cầu khi vận chuyển nội địa giữa các bang, đặc biệt nếu muốn phân phối sâu rộng.

Động lực mới cho xuất khẩu bưởi Việt Nam

Theo ông Ngô Xuân Nam, Phó Giám đốc Văn phòng SPS Việt Nam, việc Australia công nhận năng lực kiểm dịch và chất lượng sản phẩm của Việt Nam là một bước ngoặt quan trọng. Điều này không chỉ khẳng định uy tín của trái bưởi Việt trên bản đồ nông sản thế giới, mà còn giúp nâng tầm vị thế của các vùng trồng bưởi trong nước.

Đáng chú ý, hiện Việt Nam đã được cấp phép xuất khẩu bưởi sang 13 thị trường lớn, trong đó Trung Quốc vẫn chiếm hơn 50% kim ngạch xuất khẩu. Các thị trường khác như Mỹ, Hàn Quốc, Canada, New Zealand, Đức, Hà Lan, UAE, Na Uy... đều là những điểm đến đầy tiềm năng.

Với Australia – một thị trường nổi tiếng khắt khe về chất lượng và quy trình kiểm dịch, việc mở cửa không chỉ mang tính thương mại, mà còn là một “giấy thông hành” nâng tầm thương hiệu bưởi Việt khi tiếp cận các thị trường khác trong khu vực châu Đại Dương và toàn cầu.

Doanh nghiệp xuất khẩu cần làm gì để tận dụng cơ hội?

Để tận dụng hiệu quả cơ hội từ thị trường Australia, các doanh nghiệp xuất khẩu bưởi Việt Nam cần:

1. Đăng ký vùng trồng và cơ sở đóng gói đạt chuẩn

Các vùng trồng và nhà máy xử lý cần được đăng ký, giám sát và phê duyệt bởi cơ quan chức năng. Việc này giúp truy xuất nguồn gốc rõ ràng và đảm bảo không có dịch hại trong quá trình sản xuất.

2. Tuân thủ nghiêm các biện pháp kiểm dịch

Chiếu xạ, khử trùng bằng Methyl bromide hoặc hệ thống tiếp cận cần được thực hiện theo đúng quy trình. Doanh nghiệp nên phối hợp chặt chẽ với các đơn vị có kinh nghiệm trong lĩnh vực xử lý sau thu hoạch và xuất khẩu sang thị trường khó tính.

3. Tìm hiểu thị hiếu và quy định từng bang tại Australia

Ngoài yêu cầu cấp quốc gia, doanh nghiệp cần nghiên cứu kỹ các quy định đặc thù tại từng bang – đặc biệt khi muốn phân phối sản phẩm sâu rộng tại thị trường này.

4. Đầu tư thương hiệu và bao bì đạt chuẩn quốc tế

Sản phẩm cần có mẫu mã hấp dẫn, nhãn mác rõ ràng bằng tiếng Anh, thể hiện thông tin truy xuất nguồn gốc, phương pháp xử lý, vùng trồng và ngày thu hoạch.

Việc Australia chính thức công nhận quả bưởi Việt Nam đủ điều kiện nhập khẩu là cột mốc đáng nhớ trong hành trình hội nhập của nông sản Việt. Đây không chỉ là cơ hội xuất khẩu lớn về mặt kinh tế mà còn là minh chứng cho sự tiến bộ trong công tác kiểm dịch, bảo vệ thực vật và chất lượng sản phẩm của Việt Nam.

Với nền tảng này, nếu doanh nghiệp biết tận dụng thời cơ và thực hiện nghiêm túc các yêu cầu kỹ thuật, quả bưởi Việt Nam hoàn toàn có thể khẳng định vị thế trên thị trường quốc tế – không chỉ ở Australia mà còn tại nhiều quốc gia khác trong tương lai.